SREBRENICA – Kjo plagë e pashëruar, por e pa harruar!

Kronologji e shkurtër e ngjarjeve në lidhje me Gjenocidin në Srebrenicë të Bosnje Hercegovinës.

11 korrik 1995 – 11 korrik 2015

Gjenocidi i ndodhur në Srebrenicë në korrik të 1995, përfshiu vrasjen masive të planifikuar në një numër të madh burrash dhe të rinjëve boshnjakë në mes të moshave 12 dhe 77 vjeç. Gjenocidi ka ndodhur në rajonin e Srebrenicës, e kryer nga ana e ushtrisë famëkeqe serbe, nën komandën e gjeneralit Ratko Mlladiç, duke përfshirë formimin e “paraushtarakeve Skorpions”, nën kontrollin e Ministrisë së Punëve të Brendshme të Serbisë.

Ngjarja është konsideruar si një nga masakrat më të mëdha në Europë që prej Luftës së Dytë Botërore, ku u vranë rreth 8.000 njerëz. Masakra në përgjithësi konsiderohet një nga ngjarjet më makabre në historinë moderne evropiane dhe botërore. Ratko Mlladiç dhe oficerë të tjerë serbë, ndërkohë janë të akuzuar për krime lufte duke përfshirë termin genocid para Gjykatës Penale Ndërkombëtare për ish Jugosllavinë (ICTY). ICTY, ndër të tjera, ka nxjerrë një vendim përfundimtar në masakrën e Srebrenicës të cilën e cilëson si një akt të genocidit.

Republika e Bosnje dhe Herzegovinës në udhëtimin e saj për pavarësinë filluan 15 Tetor 1991.

Deklarata parlamentare e sovranitetit.

Bashkimi Evropian e ka njohur Republikën e Bosnjë-Hercegovinës më 6 Prill të vitit 1992, Shtetet e Bashkuara e kanë bërë më datën 7 prill 1992. Megjithatë, çështja nuk u zgjidh, sepse njohja ndërkombëtare filloi në kohën kur nisi pushtimi i forcave serbe dhe i spastrimit etnik të territorit. Bashkësia ndërkombëtare ka tentuar disa herë për të vendosur paqen, por këto përpjekje kanë patur vetëm sukses të kufizuar. Në pjesën lindore të Bosnjës, e cila është e afërt me Serbinë, ka zhvilluar një sulm veçanërisht të ashpër te boshnjakeve paraushtarake kundër serbëve.

Srebrenica

Serbët janë të destinuar për të ruajtur influencën ekspansioniste të Bosnje-Hercegovinës, si një pjesë përbërëse e ish-shtetit. Ajo ishte me të vërtetë një objektë afat-gjatë i politikës themelore të tyre në Bosnje dhe Hercegovinë. Ata dëshironin të jetonin në të njëjtin shtet me serbët e tjerë, shteti i vetëm që ajo nuk mund të garantojë ishte ish-Jugosllavia. Serbët e kuptuan se zona e Drina-sit i Mesëm për ta ka rëndësi të madhe strategjike. Asnjë zonë e Drina-sit te Mesme nuk do të jetë e Serbisë, ajo do të jetë e integritetit territorial të territoreve etnike serbe brenda territorit të BH(Bosnjea-Hercegovinës). Në vend të kësaj, serbët do të detyrohen të pranojnë statusin e ashtuquajtur të enklavave të tyre etnike në territoret. Territori do të ndahet në dy pjesë, ku natyrisht do të jetë e gjithë zona qe do të ishte e pushtuar dhe se do të ishte e ndarë nga vetë Serbia pothuajse 100% popullsi serbe.

Pavarësisht nga fakti se popullsia e Srebrenicës ishte kryesisht boshnjake, forcat paraushtarake serbe nga rajoni dhe pjesët fqinje në lindje të Bosnjës në fillim të vitit 1992, brenda disa javëve pushtuan qytetin. Megjithatë, në maj 1992, një grup i ushtarëve të Ushtrisë së BiH-së (Bosnje – Hercegovinës) nën komandën e Naser Oriç-it nuk arriti përsëri të fitojë Srebrenicën. Gjatë disa muajve të ardhshëm, Oriç dhe njerëzit e tij kaluan në difensivë prej një seri sulmesh të papritura nga ana e ushrisë serbe. Deri në shtator të vitit 1992, Ushtria e forcave në BiH në Srebrenicë u bashkuan me forcat në Zhepa, në jug të qytetit të Bosnjes të kontrolluar të Srebrenicës. Deri në janar te vitit 1993, enklavat serbe u zgjeruan më tej, të përfshirë Cerska-n, nën kontrollin e enklavës boshnjake, e cila është vendosur në perëndim të Srebrenicës. Në kohën e arritur në enklavën e Srebrenicës me një varg e saj më e madhe se 900 kilometra katrorë, por asnjëherë nuk u bashkua me zonën kryesore nën kontrollin boshnjak në perëndim dhe ka mbetur një ishull të pambrojtur mes territorin e kontrolluar nga serbët.

Në janar 1993.

Serbët hynë me një kundërofensivë që u zhvillua gjatë muajve të ardhshëm, duke përfunduar në fund të fshatit Konjevic Polje dhe Cerska, duke i dhënë fund bashkimit midis Srebrenicës e Zhepë-s, dhe shkoi drejt reduktimit te madhësisë së enklavës së Srebrenicës në 150 kilometra katrorë nga 900 km2. Banorët e zonave përreth, boshnjakë të mbledhur në qytetin e Srebrenicës, në mënyrë që numri i popullsisë së saj u rrit nga 50.000 deri në 60.000 njerëz. Gjatë këtyre aksioneve të përgjakëshme ushtarake gjatë muajve janar të 1993 u shfaqën raportet e terrorit kundër civilëve boshnjakë, si dhe terrorit serb kundër civilëve boshnjakë.

Komandanti i Forcës Mbrojtëse të OKB-së (UNPROFOR), francezi, Filip Morijon:

”Mos e lëshoni Srebrenicën boshnjakë musliman!”

Komandanti i Forcës Mbrojtëse të OKB-së (UNPROFOR), francezi, Filip Morijon vizitoi Srebrenicën në mars të 1993. Deri atëherë, qyteti u mbipopullua në kushtet e rrethimit të forcave ushtarake serbe, ku ndodheshin të izoluar dhe kishin mungesë totale të ujit të pijshëm. Banorët

merrnin energji elektrike nga gjeneratorët e improvizuar. Ushqimet, ilaçet dhe furnizimet të tjera të nevojshme ishin të rralla. Përpara largimit, Morijon ishte në një tubim publik para banorëve të rrethuar dhe në një gjendje në Srebrenicë, ku tha se qyteti është nën mbrojtjen e OKB-së dhe se ata kurrë nuk do të largohen nga ai vend.

– Në mes të marsit dhe prillit 1993.

Srebrenica ishte nën kujdesin e Komisionerit të Lartë të OKB-së për Refugjatët (UNHCR) ku kanë evakuar rreth 8000 nga 9000 boshnjakë. Evakuimi ishte megjithatë në kundërshtim me qeverinë boshnjake në Sarajevë, duke besuar se në këtë mënyrë kontribuonin në “spastrimin etnik” të territorit. Autoritetet serbe kanë mbetur të fokusuara në zhvatjen e enklavave, e cila është për shkak të afërsisë me kufirin serb dhe fakti që ajo ishte e rrethuar plotësisht nga territori i kontrolluar nga serbët që ka qenë një pozicion gjeografik strategjik i rëndësishem.

– Serbët më 13 Prill të 1993.

Përfaqësuesit e UNHCR-së thanë se gjatë dy ditëve kanë për të sulmuar qytetin serbët nëse boshnjakët nuk dorëzohen dhe të pajtohen për evakuim.

Këshilli i Sigurimit deklaroi Srebrenicën “zonë e sigurtë “

Këshilli i Sigurimit më 16 Prill të 1993. u përgjigj duke lëshuar një rezolutë e cila deklaroi se “të gjitha partitë dhe të tjerët, Srebrenica dhe rrethinat e saja duhet të konsiderohen si ”zonë e sigurtë“, e cila nuk duhet të jetë e ekspozuar ndaj sulmit të armatosur ose të akteve të tjera armiqësore.” Në të njëjtën kohë Këshilli i Sigurimit ne të dy enklavat e tjera, Zhepa dhe Gorazde, e vendosën nën mbrojtjen e OKB-së.

Grupi i parë i trupave të UNPROFOR (Forca Ushatarke të OKB-es) mbërritën në Srebrenicë më 18 Prill të 1993.

Në përgjithësi besohet se forcat serbe rrethojnë enklavën boshnjake me ushtri të disiplinuar dhe mirë të armatosur. URS (Ushtria e Republikës së Serbisë), u organizua mbi parimin territorial dhe i përkiste zonës së Srebrenicës nën kontrollin e korpusit në Drina. Rreth enklavës ishin vendosur tre reparte ushtarie nga Brigada e Korpusit Drina (boshnjake qeveritare), afro 1000 dhe 2000 veta dhe këto forca ishin të pajisura me tanke, automjete të blinduara, armë të artilerisë dhe mortaja. njësitë e Ushtrisë që kishte mbetur në enklava, dhe Divizioni i 28, nuk ishte as e organizuar mirë dhe as e pajisur mirë.

Mungonte një strukturë komande dhe sistemi i komunikimit, disa ushtarë të Ushtrisë kishin armë të vjetra të gjuetisë ose edhe nuk kanë pasë fare armë, dhe vetëm pak kanë pasur uniforma . Megjithatë, gjyqi ICTY ka dëgjuar si dëshmi se divizioni i 28-te nuk ishte aq i dobët sa që disa e përshkruajnë. Është e sigurtë se numri i njerëzve në Divizionin 28, me numrin e njerëzve në korpusin Drina, ku ata rregullisht ishin kundër forcave te URS, ne zonë kryenin veprime zbulimi dhe sabotazhi.

Që nga fillimi, të dy palët në konflikt kanë shkelur marrëveshjen mbi zonën e “sigurt”. Trupi gjykues dëgjoi dëshminë e një strategjie të qëllimshme të serbëve se kolonat e ndihmës ndërkombëtare kufizojnë qasjen në enklavë. Leitnat kol. Thomas Karremans (Komandant i batalionit holandez), deklaroi në dëshminë e tij se forcat serbe për t’u kthyer në enklava,me furnizimet e nevojshme, si ushqim, ilaçe dhe karburant ishin të gjitha më pak. Ndaj boshnjakëve në Srebrenicë u ankuan për sulme ndaj ushtarëve serb.

Trupi gjykues ka dëgjuar dëshmi autentike kryesisht i padiskutueshëm e një refuzimi sistematik që përmbahen nga marrëveshjes boshnjake për çmilitarizimin e zonës te “sigurt”. Helikopteret fluturonin në zonën boshnjake, duke shkelur një dispozitë të zonës së ndaluar për fluturime, ushtria boshnjake hapi zjarr mbi linjat serbe dhe lëviz nëpër zonën e “sigurt”, Divizioni 28 vazhdoi perpjekjet e veta per te mos lene ushtrine serbe qe te vriste boshnajke. Ushtria serbe gjithashtu konfiskoi së paku një pjesë e ndihmave humanitare dhe arriti në enklavë. Serbët duket se forcave boshnjake në Srebrenicë ne “zonën e sigurtë” e përdoren si një bazë e përshtatshme për të nisur ofensiva kundër URS, dhe se UNPROFOR bën asgjë për ta parandaluar atë. Komandanti i Përgjithshëm i Bosnje Hercegovines Haliloviç pranoi se helikopterët fluturonin në hapësirën e Bosnjes, qe ishte e ndaluar fluturimi, dhe se ai personalisht ka dërguar tetë helikopterë me municione për Divizionin e 28-të.

Gjendja e zones së “sigurtë” e Srebrenicës është duke u përkeqësuar

¨ Në fillim të vitit 1995, enklava boshnjake ka arritur të marrë më pak dhe më pak në vargun e furnizimeve. Me ardhjen e batalionit të ushtarve holandez në janar të vitit 1995, situata në muajt pas mbërritjes së tyre është përkeqësuar me shpejtësi. Burimet e furnizimit të popullsisë civile janë reduktuar, madje dhe rezervat e ushqimit e te medikamenteve.

Forcat e OKB-së, karburanti dhe municione janë bërë tejet të paksuara si dhe atyre që patrullonin. Ushtarët e batalionit holandez, i lejuan të largohen nga zona dhe nuk u lejuan të kthehen ku numri i tyre,qe kishte rënë nga 600-400 vetë.

Qëkur ushtria serbe arriti dha shenja të tjera ogurzeze. Në mars dhe prill të 1995 në prezencën e trupave holandeze dëshmuan forcimin e forcave serbe në afërsi të dy pikave te vëzhgimit; si ne OP Romeo dhe Quebec. Një nga komandantët e forcave boshnjake i tha një ushtarit të batalionit holandez se serbët kanë një plan për të marrë te dy pikat e vëzhgimit.

Serbët planifikuan për të sulmuar zonën e “sigurt” te Srebrenicës

Në mars të vitit 1995 Radovan Karaxhiç, Presidenti i Republikës së Serbisë (RS) të serbëve në Bosnje Hercegovine(BH), në përgjigje të presionit ndërkombëtar për t’i dhënë fund luftës dhe përpjekjeve të vazhdueshme për të negociuar një marrëveshje paqeje nxorri një direktivë për të hyrë në lidhje me strategjinë afatgjatë të VRS forcave në enklavën boshnjake. Në këtë udhëzim

të njohur si “Direktiva 7, në mënyrë eksplicite thotë se VRS(ushtria serbe e Bh) duhet te kryejë një ndarje të plotë fizike të Srebrenicës nga Zhepa,me parandalimin madje edhe me komunikimin ndërmjet enklavave individuale. Duke planifikuar dhe duke menduar mirë nga operacionet luftarake me synim për të krijuar kushtet e pasigurisë totale, intolerancën dhe mbijetesën e perspektivës së mëtejshme apo jetës për banorët e Srebrenicës.

Pikërisht ashtu siç ishte parashikuar që direktivën në mesin e viti 1995, gjendja humanitare për civilët muslimane të Bosnjes dhe personelin ushtarak boshnjakë në enklavën e tyre është bërë katastrofale. Në fillim të korrikut të 1995 nga një seri raportesh thuhej se Ndarja e divizionit 28 mund të shihet si forcat ABiH në enklavë që kërkoi zhbllokimin e menjëhershëm të korridorit të ndihmës humanitare dhe kur kjo dështoi,këtu filloi tragjedia e civilëve të cilët po vdisnin nga uria.

Periudha prej 6 deri më 11 Korrik te 1995 të pushtimit të Srebrenicës

Ushtria e enklavës serbe nisën operacionin e mirëpregatitur sulmues në Srebrenicë, që filloi më 6 Korrik të 1995. Gjatë pesë pikëve te tjera vëzhgimi për UNPROFOR në pjesën jugore bien enklavat muslimane boshnjake njëra pas tjetrës për shkak të progresit të serbëve të Bosnjës. Disa nga trupat holandeze u tërhoqën për në enklavën tjetër pasi pozicionet e tyre u sulmuan, ndërsa pikat e tjera të vëzhgimit,si dhe tërë ekuipazhi iu dorëzua serbëve të Bosnjës. Në të njëjtën kohë Forcat e Mbrojtjes ABiH (boshnjake) nen zjarrin e rëndë të artilerive ishin të shtyrë mbrapa në drejtim të qytetit.

Në mëngjesin e 10 Korrik te 1995, gjendja në Srebrenicë ishte shumë e tensionuar. Disa prej banorëve, qe ishin të armatosur vershuan në rrugët e qytetit. Gjeneral-Kolonel Karremans ka dërguar kërkesa urgjente per mbështetje ajrore nga NATO për të mbrojtur të qytetin, por nuk morri asnjë ndihmë deri në orën 11.

Ne orën 14:30 te korrikut të 1995, kur NATO bombardoi tanket e VRS me aeroplanët e NATO-s u përpoqën të bombardonin pozicionet e artilerisë të serbëve mbi qytet. NATO ka në plan të vazhdojë goditjet ajrore, por u kundërshtuan pasi VRS kishte kërcënuar qe të vriste ushtarët holandez të cilët ishin në robëri të ushtrise serbe -VRS, dhe se granatimet e bazës se OKB-së në Potoçari jashtë qytetit dhe zonat përreth, në të cilën kishin ikur 20.000 deri 30.000 civilë boshnjakë që ishin nën sundimin e tyre.

Masakra e tmerrshme,fillon…

Të ballafaquar me faktin se në Srebrenica ra nën kontrollin e forcave serbe, mijëra njerëz të popullsisë boshnjake të Srebrenicës u larguan në Potoçari, për të kërkuar mbrojtjen në bazën e OKB-së. Deri në mbrëmjen e 11 Korrikut të 1995 në Potoçari u mblodhën rreth 20.000 deri në

25.000 refugjatë boshnjakë, ndërsa të tjerët u vendosën në fabrikat përreth dhe fusha.Aty kishte pasur një shumicë të madhe e grash, fëmijë, persona të moshuar dhe me aftësi të kufizuara ishin mbledhur ne bazën e OKB-s.

Kushtet e Potocari ishin të tmerrshme. Kishte shumë pak ushqim dhe ujë, dhe vapa e korrikut ishte e padurueshme. Një nga oficerët e batalionit holandez të situatës të përshkruar në këtë mënyrë deklaroi: “Ata ishin në një gjendje paniku, të frikësuar, ku ushtarët e mi, ushtarët e OKB-së jane përpjeke për të qetësuar. “

12-13 korrik: Krimet e kryera në Potoçari

Si shkoi dita 12 Korrikut 1995, dhe kështu kushte të vështira fizike u bë më e keqe për shkak të një fushate aktive të terrorit, e cila e rriti panikun në popullësi. Refugjatët në bazën e OKB panë ushtarët serbë se si dogjën shtëpitë. Gjatë pasdites së 12 Korrik te 1995 ushtarët serbë ju versulnin turmës. Një dëshmitar i kujtoi se si kishte dëgjuar ushtarët serbë qe i kërcenonin muslimanët boshnjakë që të largohen, se ndryshe do të mbyteshin,ngase ajo sipas tyre ishte tokë serbe.

Në oret e para të mëngjesit të 12 Korrikut 1995.

Një dëshmitar i pa një grumbull vetash prej 20-30 trupave mbrapa ndërtesës “Transporti” në Potoçari, me një pajisje si një traktor. Një tjetër dëshmitar tha se më 12 Korrik rreth orës 12:00 ai e pa një ushtar me një thikë duke vrarë fëmijën në turmën e refugjatëve. Ai tha gjithashtu se pas fabrikes se zinkut panë ushtarët serbë duke vrarë më shumë se njëqind burra boshnjakë muslimanë dhe më pas trupat e tyre i hidhnin mbi një kamion.

Terrori ishte në rritje, zjarri kishte kapluar vendin dhe tingujt të frikshëm të dëgjoheshin gjatë gjithë natës dhe askush nuk mundte të flinte. Ushtarët ishin duke tërhequr njerëz nga turma dhe i zhdukshin. Disa ktheheshin dhe disa jo. Një dëshmitar tha se atë natë ata morën tre vëllezërit, njëri prej të cilëve ishte vetëm fëmijë, ndërsa të tjerët ishin të rinjë. Kur nëna e djalit shkoi për ti kërkuar ata,ajo i gjeti të therrur.

Kjo natë e batalionit Holadnskog u zhvillua keqas nga dy ushtarë serbë që përdhunonin një grua të re: “Ne pamë dy ushtarët serbë, njëri prej të cilëve mbahnte roje, dhe të tjerët ulen xhinset, shtrinë një vajzë. Ne pamë vajza të shtrira në tokë, në një lloj dysheku me gjakë,ku edhe ato ishin të mbuluara me gjak. “

Ndarja e burrave boshnjakë në Potoçari

Nga mëngjesi i 12 Korrikut, forcat serbe kanë filluar për të dalluar njerëzit nga refugjatë të tjerë në Potoçari dhe i kishin mbajtur ata në vende të veçanta. Një dëshmitar nga batalioni holandez pa se si i mernin meshkuj boshnjakë në një vend përpara fabrikës së zinkut dhe pastaj i transportonin me kamion atë mbrëmje. Për më tepër, kur refugjatëve boshnjakë filluan të ngarkoheshin autobusët, ushtarët serbë larguan sistematikisht me forcë burra të aftë ti mernin nga turma. Ndonjëherë për të mbajtur burra të rinj dhe të vjetër. Këta njerëz u çuan në ndërtesën

e Potoçarit e njohur si shtëpia e “bardhë”. Në mbrëmjen e 12 korrikut të 1995, Major Franken ka dëgjuar se njerëzit nuk vijnë së bashku me gratë dhe fëmijët në destinacionin e tyre në Kladanj.

Më 13 Korrik 1995. ushtarë të batalionit holandez vënë re shenja të qarta se serbët kishin vrarë disa prej burrave muslimanë boshnjakë që i kishin marrur. Kështu, për shembull, një rreshter holandez Vaasen pohon se kishte parë dy ushtarë serbë kishin marrur një njeri pas në shtëpinë e bardhë. Kam dëgjuar një te shtënë dhe pastaj pa këta dy ushtarë te kthyer vetëm. Një tjetër oficer holandez i pa ushtarët e batalionit serbë, qe vranë një njeri të paarmatosur, me një plumb në kokë. Ai ka dëgjuar të shtëna nga armët e zjarrit prej nje kohe 20-40 orë në të gjithë pasditen. Kur trupat holandeze për Kolonel Joseph Kingoriju, Kombeve të Bashkuara për vëzhguesit ushtarakë (UNMO) në zonën e Srebrenicës, tha se ata morën meshkujt prapa për në shtëpi “të bardhë” dhe se këta njerëz nuk ia kthenin ushtrisë holandeze, Koloneli holandez është dërguar atje për të hulumtuar se çfarë po ndodh. Sapo i afrohen këtij vendit ku bëhej masaker ndaj civilëve boshnajkë ka dëgjuar mitraloza, nga ushtarët serbë..

Shtylla e burrave boshnjakë

Ndërsa situata në mbrëmje në Potoçari më 11 Korrik 1995. bëhej gjithnjë e më kritike, në mesin e boshnjakëve u përhap fjala se burrat e fuqishëm duhet të dalin në pyll, për tu bashkuar me kolonën me anëtarët e Divizionit 28 të Ushtrisë së Republikës së Bosnje-Hercegovinës dhe të përpiqen për të kaluar nëpër territorin e tyre në veri, të kontrolluar nga qeveria e Bosnjes. Rreth orës 22:00 të mbrëmjes së 11 Korrikut 1995. “Komanda e Divizionit 28 së bashku me autoritetet komunale boshnjake te Srebrenicës vendosën të largoheshin, por burrat e të rinj kanë frikë se do t’i vrisnin nëse do te ndeshnin me ushtrinë serbe,Potocari besohet se shanset e tyre më të larta ishin të iknin përmes pyjeve që ishte menyra më sigurte të shpëtojnë drejt Tuzlës.

Kolona e mbledhur pranë fshatit Jaglići dhe Susnjari filloi të lëvizë drejt veriut. Dëshmitarët vlerësojnë se kolona e tërhequr ishte mes 10.000 dhe 15.000 njerëz. Rreth një e treta e njerëzve në kolonë janë ushtarë boshnjakë nga Divizioni 28, edhe pse jo të gjithë ushtarët ishin të armatosur.

Rreth mesnatës të 11 Korrikut 1995. Kolona filloi të lëvizë përgjatë Konjevic Polje-Bratunac. Më 12 Korrik 1995, forcat serbe filluan një sulm artilerie në një kolonë që i kalonin nëpër një rrugë të asfaltuar në zonën mes Konjevic Polje dhe Nova Kasaba,në rrugën për në Tuzla. Vetëm rreth një e treta e njerëzve kaluan rrugën me asfalt me suksese dhe kolona është thyer në dy pjesë. Gjatë gjithë ditës dhe natës në pjesën tjetër të kolonës iu nënshtrua një zjarri të fortë dhe sulmi me mortajë. Njerëzit nga tani në fund të kolonës që i mbijetuan vuajtjeve u bënë shënjestër si “njerëz të gjuetisë.” Burrat boshnjakë, të cilët janë ndarë nga gratë ne Potocari, fëmijët dhe të moshuarit (numri i të cilëve arriti në rreth 1000), janë transportuar në Bratunac, ku ishin sjellë më vonë burrat boshnjakë te kapur nga kolona. Mijëra boshnjakë te kapur, të cilët ishin në robëri pas kapjes në Srebrenicë u ekzekutuan të gjithe. Disa ishin vrarë nga ushtarët të cilët ishin kapur,

individualisht apo në grupe të vogla, dhe disa u vranë në vendet ku ata u arrestuan përkohësisht. Megjithatë, shumica e tyre u vranë sipas një sërë ekzekutimeve masive të planifikuara me kujdes, duke filluar nga 13 Korrik 1995, dhe menjëherë zonën në veri të Srebrenicës.

Shumica e ekzekutimeve masive u zhvillua pikërisht në formën e caktuar. Burrat janë marrë në shkollat e zbrazëta apo depo. Pas mbajtjes së tyre atje për disa orë, i ngarkuan ato në autobusë ose kamionë, të marra në një vend tjetër dhe u ekzekutuan atje. Fushat në të cilat ata kryen ekzekutimet janë të vendosura zakonisht në zonat e izoluara.Të burgosurit ishin të paarmatosur, por në shumë raste, janë marrë hapa për të zvogëluar rezistencën në masën minimale, siç është vënë re që të burgosurit ishin të mbuluar sytë, duart e lidhura pas shpinë së tyre dhe këpucë e hequra. Kur ata arritën në vendin e ekzekutimit, njerëzit në grupe të vogla i zbritën nga kamioni, dhe me një të shtënë ata vdiqën.

Plani për të ekzekutuar burrat boshnjakë nga Srebrenica

Ajo ishte një plan i koordinuar për të kapur të gjithë burrat e fuqishëm boshnjakë. Në mesin e robërve janë gjetur, në fakt, shumë djem të rinj,dhe që kanë mbetur në enklava, pas kapjes së Srebrenicës. Këta burra dhe djem i gjetën duke u sulmuar, pa marrë parasysh nëse ata kanë vendosur për të ikur në Potocari, ose për t’u bashkuar me kolonën e boshnjakëve.

Edhe pse serbët për një kohë janë akuzuar për masakrën, njohjen nga ana e autoriteteve serbe nuk u bë deri në qershor të 2004. Autoritetet serbe e kanë njohur se forcat e tyre të sigurisë bënë kasaphane.Komisioni për Republikën serbe të Srebrenicës në raportin e saj përfundimtar, pranoi se vrasja e më shume se 7800 burrave dhe djemve boshnjakë kanë qenë të planifikuara. Komisioni ka gjetur se 8372 vetë u vranë pasi ata u mblodhën në një listë të viktimave me ekzekutimet masive që ndodhnin. Me anë të fotografimeve satelitore janë gjetur edhe disa varre masive të mundshme në fushën e Konjevic Polje.

GRANIT HYSENI

11 Korrik 2015, Prishtinë/mesazhi/